Η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων αναπτύσσουν τον δεσμό με τους άλλους, καθώς ο στόχος δεν είναι απλώς η συνεύρεση αλλά η καλύτερη σύνδεση μέσω της ανταλλαγής και αναγνώρισης συναισθημάτων, ενσυναίσθησης, συμπαράστασης. Ανοίγουν την δυνατότητα συζήτησης όπου οι δύο συνομιλητές μαζί ερευνούν και χαίρονται αυτή την κοινή δραστηριότητα, χωρίς ο ένας να προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο, να διακόπτει, να μην ακούει ή να συγκρούεται λόγω της διαφορετικότητας.
Οι κοινωνικές δεξιότητες είναι επιθυμητές επίσης σε κάθε εργασιακό χώρο όπου υπάρχει ομάδα συναδέλφων και βοηθούν επίσης στην δημιουργία μιας πιο ικανοποιητικής επαγγελματικής ζωής.
Η συμπεριφορά των γονιών είναι το πρότυπο της συμπεριφοράς των παιδιών κι έχει μεγαλύτερη επίδραση πάνω τους από τις συμβουλές. Παρακάτω υπάρχουν κάποιες ιδέες στο πώς η συμπεριφορά των ενηλίκων συμβάλλει στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας των παιδιών.
Ξέρω ότι πολλά από τα παραπάνω δεν είναι πάντα εύκολα να γίνουν ή σε πολλά από αυτά οι γονείς οι ίδιοι δυσκολεύονται. Αν δεν τις έχουν ως τώρα κατακτήσει, δεν μπορούν να τις μεταδώσουν στα παιδιά.
Η συμπεριφορά των γονιών είναι το πρότυπο της συμπεριφοράς των παιδιών κι έχει μεγαλύτερη επίδραση πάνω τους από τις συμβουλές. Παρακάτω υπάρχουν κάποιες ιδέες στο πώς η συμπεριφορά των ενηλίκων συμβάλλει στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας των παιδιών.
Έτσι, για να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες:
1) Εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και δεν περιοριζόμαστε μόνο στην εκτέλεση επιτελεστικών οδηγιών τύπου: "Πλύνε τα χέρια σου", ή σε εκπαιδευτικές συμβουλές.
2) Παραμένουμε ήρεμοι σε στιγμές άγχους. (Παίρνουμε μία στιγμή πριν αντιδράσουμε παρορμητικά!)
3) Συμβιβαζόμαστε με το παιδί. Δεν του δίνουμε μία διαταγή και μένουμε άκαμπτα αμετακίνητοι. Π.χ. Αν πρέπει να φύγουμε από την παιδική χαρά και δεν θέλει, συμφωνούμε μαζί του να φύγουμε μετά από 5 λεπτά κι όχι αμέσως, ώστε να πάμε λίγο προς το μέρος του χωρίς να χάσουμε τον στόχο μας.
4) Δείχνουμε ενσυναίσθηση και δεν υποτιμούμε τα συναισθήματά του.
5) Κατονομάζουμε τα συναισθήματά του. Π.χ. όταν για παράδειγμα κλαίει, του κατονομάζουμε τη λύπη όπως: "βλέπω ότι είσαι λυπημένος/η, τι συμβαίνει;"
6) Όταν διαφωνούμε το κάνουμε με σεβασμό και δεν ακυρώνουμε το παιδί.
7) Όταν έχει ένα πρόβλημα και μας ζητά βοήθεια, σκεφτόμαστε εναλλακτικές λύσεις κάνοντας το να καταλάβει ότι υπάρχουν περισσότερες από μία επιλογές συνήθως.
8) Ζητάμε συγνώμη όταν νιώθουμε ότι έχουμε κάνει λάθος και το ευχαριστούμε αναγνωρίζοντας κάτι καλό που κάνει για μας.
9) Σκεφτόμαστε πριν μιλήσουμε ή δράσουμε. Δεν είμαστε φίλοι με το παιδί μιλώντας του για όλα που μπορεί να μην είναι σε θέση να ακούσει, δεν δίνουμε διπλά μηνύματα, δεν λέμε πράγματα που μπορεί να το σοκάρουν ή να εντυπωθούν αρνητικά μέσα του.
10) Κάνουμε παρέα και με άλλους ανθρώπους και φροντίζουμε τις σχέσεις μας μαζί τους.
11) Σεβόμαστε τον προσωπικό χώρο του και του μαθαίνουμε να σέβεται τον προσωπικό χώρο των άλλων.
12) Δεν κρίνουμε το παιδί, ή τους άλλους στο παιδί.
13) Το μαθαίνουμε να αντιλαμβάνεται και να σέβεται την διαφορετικότητα των ανθρώπων, αλλά και των άλλων πλασμάτων γύρω του.
14) Μοιραζόμαστε... Συναισθήματα, αγαθά, εργασίες που μπορεί να αναλάβει.
15) Βάζουμε όρια και εξηγούμε γιατί, και τα τηρούμε.
16) Το μαθαίνουμε ότι οι πράξεις όλων μας και οι επιλογές μας έχουν συνέπειες.
17) Είμαστε ευέλικτοι. Αν δεν βγει κάτι στο πρόγραμμα όπως το έχουμε σκεφτεί μπορεί να γίνει με άλλο τρόπο κι είναι εντάξει κι αυτό.
18) Αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία τον θυμό ή την επιθετικότητα του παιδιού, χωρίς να απαντήσουμε με τον ίδιο τρόπο.
19) Αντιμετωπίζουμε τις ανησυχίες μας και προσπαθούμε να μην υπερπροστατεύουμε το παιδί μας.
20) Βρίσκουμε λύσεις σε προβλήματα και συγκρούσεις.
21) Μιλάμε για τις ιδέες και τις σκέψεις μας και το ενθαρρύνουμε να μας πει τις δικές του.
22) Ενθαρρύνουμε δραστηριότητες μακριά από κάθε λογής οθόνες (τηλεόραση, κινητά, τάμπλετ, ηλεκτρονικά παιχνίδια), όπως σπορ, βόλτες στη φύση, παιχνίδι κ.ά.
2) Παραμένουμε ήρεμοι σε στιγμές άγχους. (Παίρνουμε μία στιγμή πριν αντιδράσουμε παρορμητικά!)
3) Συμβιβαζόμαστε με το παιδί. Δεν του δίνουμε μία διαταγή και μένουμε άκαμπτα αμετακίνητοι. Π.χ. Αν πρέπει να φύγουμε από την παιδική χαρά και δεν θέλει, συμφωνούμε μαζί του να φύγουμε μετά από 5 λεπτά κι όχι αμέσως, ώστε να πάμε λίγο προς το μέρος του χωρίς να χάσουμε τον στόχο μας.
4) Δείχνουμε ενσυναίσθηση και δεν υποτιμούμε τα συναισθήματά του.
5) Κατονομάζουμε τα συναισθήματά του. Π.χ. όταν για παράδειγμα κλαίει, του κατονομάζουμε τη λύπη όπως: "βλέπω ότι είσαι λυπημένος/η, τι συμβαίνει;"
6) Όταν διαφωνούμε το κάνουμε με σεβασμό και δεν ακυρώνουμε το παιδί.
7) Όταν έχει ένα πρόβλημα και μας ζητά βοήθεια, σκεφτόμαστε εναλλακτικές λύσεις κάνοντας το να καταλάβει ότι υπάρχουν περισσότερες από μία επιλογές συνήθως.
8) Ζητάμε συγνώμη όταν νιώθουμε ότι έχουμε κάνει λάθος και το ευχαριστούμε αναγνωρίζοντας κάτι καλό που κάνει για μας.
9) Σκεφτόμαστε πριν μιλήσουμε ή δράσουμε. Δεν είμαστε φίλοι με το παιδί μιλώντας του για όλα που μπορεί να μην είναι σε θέση να ακούσει, δεν δίνουμε διπλά μηνύματα, δεν λέμε πράγματα που μπορεί να το σοκάρουν ή να εντυπωθούν αρνητικά μέσα του.
10) Κάνουμε παρέα και με άλλους ανθρώπους και φροντίζουμε τις σχέσεις μας μαζί τους.
11) Σεβόμαστε τον προσωπικό χώρο του και του μαθαίνουμε να σέβεται τον προσωπικό χώρο των άλλων.
12) Δεν κρίνουμε το παιδί, ή τους άλλους στο παιδί.
13) Το μαθαίνουμε να αντιλαμβάνεται και να σέβεται την διαφορετικότητα των ανθρώπων, αλλά και των άλλων πλασμάτων γύρω του.
14) Μοιραζόμαστε... Συναισθήματα, αγαθά, εργασίες που μπορεί να αναλάβει.
15) Βάζουμε όρια και εξηγούμε γιατί, και τα τηρούμε.
16) Το μαθαίνουμε ότι οι πράξεις όλων μας και οι επιλογές μας έχουν συνέπειες.
17) Είμαστε ευέλικτοι. Αν δεν βγει κάτι στο πρόγραμμα όπως το έχουμε σκεφτεί μπορεί να γίνει με άλλο τρόπο κι είναι εντάξει κι αυτό.
18) Αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία τον θυμό ή την επιθετικότητα του παιδιού, χωρίς να απαντήσουμε με τον ίδιο τρόπο.
19) Αντιμετωπίζουμε τις ανησυχίες μας και προσπαθούμε να μην υπερπροστατεύουμε το παιδί μας.
20) Βρίσκουμε λύσεις σε προβλήματα και συγκρούσεις.
21) Μιλάμε για τις ιδέες και τις σκέψεις μας και το ενθαρρύνουμε να μας πει τις δικές του.
22) Ενθαρρύνουμε δραστηριότητες μακριά από κάθε λογής οθόνες (τηλεόραση, κινητά, τάμπλετ, ηλεκτρονικά παιχνίδια), όπως σπορ, βόλτες στη φύση, παιχνίδι κ.ά.
Ξέρω ότι πολλά από τα παραπάνω δεν είναι πάντα εύκολα να γίνουν ή σε πολλά από αυτά οι γονείς οι ίδιοι δυσκολεύονται. Αν δεν τις έχουν ως τώρα κατακτήσει, δεν μπορούν να τις μεταδώσουν στα παιδιά.
Αξίζει όμως τον κόπο να γίνει μία προσπάθεια.
Άλλωστε, δεν μεγαλώνουν μόνο οι γονείς το παιδί, αλλά και το παιδί "μεγαλώνει" τους γονείς.
Στην τόσο σημαντική αυτή διαδρομή είμαστε στη διάθεσή σας αν χρειαστείτε βοήθεια για την κοινωνικότητα του παιδιού σας ή στήριξη στον γονεϊκό σας ρόλο.
Όσο πιο νωρίς ξεκινήσετε τόσο το καλύτερο για όλη την οικογένεια.
