Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2011

Για τον ψυχικό πόνο





Ο πόνος είναι κι αυτός μέρος της ζωής μας. 
Όλοι κάποια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι με έναν θάνατο κάποιου αγαπημένου μας προσώπου, έναν χωρισμό, την απώλεια μιας δουλειάς, μία ασθένεια.
Κανένας δεν επιθυμεί τον πόνο (εκτός από την περίπτωση του μαζοχισμού όπου ο πόνος έχει συνδεθεί με την ικανοποίηση). Έτσι, πολλοί αποφασίζουν να μην πενθήσουν κατά την στιγμή της απώλειας, να ξεχαστούν, να είναι μέσα σε θόρυβο, να αποφύγουν να μείνουν ούτε στιγμή μόνοι τους, να κινούνται συνέχεια, ή να ρίχνονται στη δουλειά και άλλες δραστηριότητες, να κάνουν χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.

Εντούτοις, ο πόνος δεν έρχεται για να μείνει. Αλλά για να μην μείνει πρέπει να βιωθεί και να ξεπεραστεί μέσω της επεξεργασιας του πένθους που συντελείται μέσα στον χρόνο. 

Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, έμφυτο σε κάθε ον, θα φροντίσει ώστε να επιτευχθεί αυτή η επαναφορά στην φυσιολογική κατάσταση. 

Μέσα από τη διεργασία του πένθους, ο άνθρωπος δυναμώνει και γίνεται σοφότερος. Από την άλλη, μόνο εφόσον έχει βιωθεί και έχει γίνει η επεξεργασία της απώλειας, το άτομο θα ελευθερωθεί πραγματικά και θα συνεχίσει τη ζωή του.

Στη φάση αυτή μπορεί να χρειάζεται στήριξη. Συνήθως την παίρνει από τους οικείους του και ενίοτε από ψυχοθεραπευτική στήριξη.

Πέρα από αυτόν τον πόνο,  που όλοι κάποια στιγμή θα ζήσουμε μέσα στην περιπέτεια του ζειν, πόνο που σχετίζεται με κάθε μορφή απώλειας (ανθρώπων, εργασίας, υγείας κλπ), κάθε άλλος είναι μάταιος.

Κι αυτό γιατί δεν είναι δυνατό να πονούμε συνεχώς. Μπορεί να υποφέρουμε μάταια μέσα από πολλές διαφορετικές μορφές: από αγωνίες, κακές σχέσεις, ενοχές, ψυχαναγκασμούς, δυσθυμία, ψυχοσωματικούς πόνους (όπου εκεί ο ψυχικός μετατρέπεται και σε σωματικό πόνο), κακή σχέση με τον εαυτό και άλλες πολλές. 

Σε αυτή την περίπτωση όπου ο πόνος είναι μάταιος, είναι απαραίτητη η ψυχοθεραπεία. 

Αν αισθάνεστε άσχημα, αναρρωτηθείτε αν έχετε βιώσει κάποια απώλεια μέσα στον τελευταίο ένα χρόνο. Αν όχι, τότε μάλλον κάτι δεν πάει καλά κι αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ψυχοπαθολογία, αλλά μπορεί να είναι μπλοκάρισμα, ή μονοδιάστατη αντίληψη της πραγματικότητας στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Μάταιος είναι ο πόνος που προέρχεται από ψυχικά συμπτώματα, από δυσλειτουργικές σχέσεις, από βαρύ συναίσθημα χωρίς αιτία, από ενδοψυχικές συγκρούσεις (π.χ. μεταξύ των "πρέπει" και των "θέλω")...

Σίγουρα η ζωή δεν είναι σαν το πρότυπο των πρωινών τηλεοπτικών εκπομπών, όπου όλοι φαίνονται χαρούμενοι και συνεχώς κεφάτοι. ΄Ολοι μέσα στη μέρα μπορεί να έχουμε δύσκολες στιγμές που όμως αντισταθμίζονται από άλλες όμορφες στιγμές.

Δίπλα στον πόνο της απώλειας που θα βιώσουμε κάποιες στιγμές όσο ζούμε,  υπάρχει και η χαρά, η δημιουργικότητα, η συντροφικότητα, το νόημα που δίνουμε στη ζωή αλλά και στη στιγμή... Πολλοί φοβούνται να αφεθούν στην χαρά όταν υπάρχει στην ζωή τους για να μην πονέσουν αργότερα όταν θα είναι πιο δύσκολες οι μέρες. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανοησία από αυτήν όμως, παρόλο που είναι κατανοητή η λογική της. Πρόκειται όμως για μία συλλογική ανοησία που έχει αποτυπωθεί μέσα στην κουλτούρα μας μέσα από φράσεις όπως: "σε καλό να μας βγουν τα γέλια", δοξασίες όπως το κακό μάτι: "φτου μη κακό μας" κλπ...
Οι καλές στιγμές αντίθετα, χρειάζεται να τις ζούμε χωρίς φόβο καθώς μας ενδυναμώνουν και αυτά τα αποθέματα δύναμης μπορούν να συμβάλλουν στην επούλωση του πένθους, όταν αυτό χρειαστεί. 

Παρόλο που η αποφυγή του πένθους δημιουργεί παρενέργειες, ο μάταιος πόνος χρειάζεται να αντιμετωπιστεί άμεσα και δραστικά.